پژوهشگر تاریخ معاصر و انقلاب:
کودتای ۲۸ مردادماه انتقام انگلیسی‌ها بود
پژوهشگر تاریخ معاصر و انقلاب گفت: انگلیس با طراحی کودتای ۲۸ مردادماه ۱۳۳۲ به دنبال گرفتن انتقام بود، مهم‌ترینش بحث نهضت ملی‌شدن صنعت نفت که در سال ۱۳۲۹ شکل گرفت و نفت ما ملی شد که خب مورد رضایت انگلیسی‌ها نبود.
علی قاسمی در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی پایگاه تحلیلی خبری «شیرازه»، بیان کرد: تقریباً در هفت دهه پیش در چنین ایامی یک اتفاق تلخ در تاریخ ایران رخ داد که آن کودتای ۲۸ مردادماه سال ۱۳۳۲ بود که توسط ملل استعمارگر انگلیس و آمریکا به همراه مزدوران داخلی ما در ایران شکل گرفت و با انجام یک عملیات نظامی و شبه‌نظامی در خیابان‌های تهران و ایران توسط ملل استعمار علیه دولت قانونی محمد مصدق و دولت ملی شکل گرفت.
وی افزود: حقیقتاً این کودتا یک مسیر تاریخی تلخی را در پیش روی ملت ایران قرار داد، چرا که ملت ایران بازنده اصلی این کودتا بودند که توسط دولت آمریکا و انگلیس انجام شد، هرچند که سال‌های سال مسببان این کودتا اسناد آن را مخفی کردند و رسانه‌ای نکردند، لذا حدوداً ده سال پیش برخی از اسناد دخالت مستقیم آمریکا و انگلیس در کودتای ۲۸ مردادماه تحت عنوان عملیات آژاکس، منتشر شد.
پژوهشگر تاریخ معاصر و انقلاب با بیان اینکه کودتای ۲۸ مردادماه یکی از تحولات تاریخ معاصر ما است، مطرح کرد: نیاز است که این واقعه را از چند بعد مورد بررسی قرار دهیم، هرچند که متأسفانه در این خصوص در کتب درسی مدارس و دانشگاه‌ها و در رسانه‌های عمومی نسبت با این اتفاقاتی که در این کودتا رخ داده، کمتر پرداخته شده است.
قاسمی ادامه داد: عموماً این کودتا، یک حرکت کودتای عادی و یک اغتشاش داخلی عنوان شده است که توسط اراذل و اوباش تهران و شعبان جعفری‌ها صورت گرفته است، در حالی که اسناد جور دیگری است که اثبات می‌کند قضیه به این سادگی نبوده است.
وی کودتای ۲۸ مردادماه را انتقام انگلیسی‌ها دانست و گفت: انگلیس با طراحی کودتای ۲۸ مردادماه ۱۳۳۲ به دنبال گرفتن انتقام بود، مهم‌ترینش بحث نهضت ملی‌شدن صنعت نفت که در سال ۱۳۲۹ شکل گرفت و نفت ما ملی شد که خب مورد رضایت انگلیسی‌ها نبود.
این پژوهشگر یادآور شد: آیت‌الله کاشانی، محمد مصدق، آیت‌الله خوانساری، آیت‌الله شاهرودی و آیت‌الله محلاتی و نخبگان و خواص دیگر همگی متفق‌القول در حمایت از ملی‌شدن صنعت نفت به پا خواستند و مصدق طی انتخاباتی به عنوان نماینده مجلس منصوب می‌شود که در همان مجلس، بحث ملی‌شدن صنعت نفت را تثبیت می‌کنند.
قاسمی خاطرنشان کرد: این تثبیت ملی‌شدن صنعت نفت سه ضلع دارد که خب فداییان اسلام به رهبری شهید نواب صفوی و آیت‌الله کاشانی و مصدق که به عنوان سه ضلع اثر داشته‌اند، در سال ۱۳۲۹ بعد از اینکه طرح به صورت قانونی تصویب می‌شود که این طرح و استخراج و بهره‌برداری مخصوص دولت ملی است، دولت انگلیس شکست می‌خورد و دستش کوتاه می‌شود.
وی دلیل دیگری که دولت انگلیس به دنبال انتقام بود را موضوع عدم همراهی دولت وقت و محکومیت دولت انگلیس در دادگاه لاهه سازمان ملل دانست و بیان کرد: کودتای ۲۸ مردادماه یک برنامه انتقام‌گیری از حرکت نهضت ملی‌شدن صنعت نفت و خودباوری و استقلال مردم ایران بود.
پژوهشگر تاریخ معاصر و انقلاب چرایی و علت کودتای ۲۸ مرداد را دورشدن اعضای جبهه ملی، علی‌الخصوص ملی‌گراها با رهبری محمد مصدق از مرجعیت و روحانیت بیان کرد و گفت: مقام معظم رهبری نیز در این باره بارها فرموده‌اند که یکی از دلایلی که آن زمان دولت وقت شکست خورد و زمینه کودتا برایش ایجاد شد، این بود که از آیت‌الله کاشانی و مرجعیت فاصله گرفت.
قاسمی یادآور شد: متأسفانه در دولت مصدق بعد از استعفای مصدق در سال ۱۳۳۱ وقتی به تاریخ نگاه می‌اندازیم، آیت‌الله کاشانی است که به شاه هشدار می‌دهد و عنوان می‌کند که نخست‌وزیر قانونی را برگردانید، نقش آیت‌الله کاشانی در به صحنه آوردن مردم، برای اینکه مجدد مصدق به نخست‌وزیری برگردد، در اینجا بسیار جای تأمل دارد.
وی از سرگیری اختلافات را اطرافیان مصدق و شاید بعضی از نفوذی‌هایی که در اطراف آیت‌الله کاشانی بودند، دانست و مطرح کرد: این اختلافات باعث شد که نخست‌وزیر وقت خودش را از مرجعیت بی‌نیاز کند و غرور کاذبی در پی بگیرد که در این میان باعث اختلاف بیشتر شد.
این پژوهشگر عدم حمایت اقشار مردم در کودتای ۲۸ مردادماه اختلاف میان رهبران نهضت ملی‌شدن صنعت نفت عنوان کرد و افزود: مسئله‌ای که در خصوص کودتای ۲۸ مرداد که باید مورد عبرت قرار بگیرد، موضوع بحث اعتماد دولت وقت به آمریکا و پشت کردن مجدد به روحانیت بود که با توجه به اسنادی که منتشر شده است نشان می‌دهد که آمریکا و انگلیس با برنامه‌ریزی و به کارگیری تمام قوا و با فرستادن چند ژنرال برجسته اطلاعاتی و قرار دادن سفارت آمریکا به عنوان مرکز فرماندهی این کودتا، قابل انکار نیستند.
قاسمی در ادامه گفت: اما متأسفانه دولت وقت به تذکرهای خواص آن زمان از جمله آیت‌الله کاشانی، اعتنا نکردند و بر علیه دولت انگلیس به آمریکا پناه آوردند، خب این هم از ضعف بصیرت و نگاه عمیق سیاسی مصدق بود که فکر می‌کرد آمریکا ناجی و حامی اوست اما در واقع آن کسی که از دولت مصدق حمایت می‌کرد روحانیت و اقشار و بازاریان بودند، لذا بعد از اشتباه، دولت استعمارگر طراحی عملیات تحت عنوان آژاکس را انجام دادند.
وی در پایان تصریح کرد: خب این درسی است که در تاریخ بسیار دیده‌ایم که هر دولتی به آمریکا اعتماد کرد، ضربه خورد و در تاریخ معاصر ما نیز بعد از انقلاب، دولتی که به آمریکا اعتماد کرد ضربه خورد، مصداق بارز آن نیز برجام است، تاریخ را باید سرلوحه راه دولت‌ها قرارداد، دولت مصدق با اعتماد بی جا به آمریکا باعث ایجاد این کودتا بر علیه دولت خودش شد.
انتهای خبر/224224
نظرات بینندگان
